Ελάχιστα είδη ξυλουργικής τέχνης, αυθεντικά έργα ταλαντούχων ξυλουργών του Δικάστρου, διασώζονται μέχρι σήμερα. Τα περισσότερα αφέθηκαν στη φθορά από τη χρήση και μετά πετάχτηκαν στα πουρνάρια και στα ξεροχάντακα ή κάηκαν στο τζάκι. Ήταν μια συνήθεια, καταστροφική, που επικρατούσε στο Δίκαστρο και σε όλα τα χωριά.
Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, η συνήθεια αυτή έπαυσε να υπάρχει και έγιναν και οι κάτοικοι των χωριών φιλότεχνοι. Άρχισαν να διατηρούν τα έργα τέχνης και τα οικογενειακά τους κειμήλια, να μεριμνούν για τη διάσωσή τους και πολλοί να τα παραδίδουν στο Μουσείο, όπου είναι ο τόπος της «αθανασίας» των έργων τέχνης και της «μνήμης» των κατασκευαστών τους.
Σε ένα από τα εκθέματα του Λαογραφικού Μουσείου Δικάστρου, ο δάσκαλος Νίκος Σωτηρόπουλος έγραψε: «Kαρδάρι, Δωρεά Κων/νου Κόρδα, κατασκευή Λεωνίδα Καρφή». To έκθεμα είναι ένα ξύλινο Καρδάρι, που το κατασκεύασε ο ξυλουργός-τεχνίτης Λεωνίδας Καρφής, με παραγγελία του Σπύρου Κόρδα, πατέρα του δωρητή Κώστα Κόρδα.
Είναι ένα παλιό έργο ξυλουργικής τέχνης. Υπερέχει και διακρίνεται, ανάμεσα στα άλλα ξυλουργικά εκθέματα, για την ιστορική και τεχνική του αξία. Κατασκευάσθηκε τις πρώτες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα από τον ξυλουργό-τεχνίτη Λεωνίδα Καρφή, με μια σπάνια και πρωτότυπη ξυλουργική τεχνική: είναι «δεμένο» με κέδρινα στεφάνια.
Ο Λεωνίδας Καρφής έζησε από το 1861 ως το 1920 και ήταν ένας επιδέξιος ξυλουργός ξύλινων οικιακών σκευών. Η τεχνική πρωτοτυπία του ήταν στο «δέσιμο», στα στεφάνια, των κατασκευών του. Όλα τα ξύλινα οικιακά είδη που κατασκεύαζε, τα «έδενε» και τα «έσφιγγε» με κέδρινα στεφάνια. Δεν χρησιμοποιούσε στεφάνια μεταλλικά.
Οι κατασκευές του ήταν από ξύλο κέδρου, που έχει το φυσικό πλεονέκτημα, να είναι εύκαμπτο, να «δένει» γερά και να μην ξεσφίγγει. Τα κέδρα τα έκοβε τον μήνα Νοέμβριο, τότε που τα δένδρα έχουν λίγους χυμούς, τα άφηνε όλο το χειμώνα και την άνοιξη σε ξηρό μέρος, για να στεγνώσουν και το καλοκαίρι τα χρησιμοποιούσε για την κατασκευή οικιακών σκευών.
Τα καρδάρια, οι καρδάρες, οι βαρέλες, τα βαρέλια, οι φτσιέλες, οι κάδες, οι βούρτσες και όλα τα ξύλινα οικιακά είδη που κατασκεύασε, είναι «δεμένα» με ξύλινα στεφάνια. Για να μην υπάρξουν διαρροές υγρών, πλάνιζε τις δόγες τους καλά μέχρι να γίνουν λείες και μετά τις «έδενε» δυνατά και σφικτά, με στεφάνια κατασκευασμένα από κέδρο.
Το καρδάρι αυτό είχε και μια μεγάλη τύχη: βρέθηκε σε χέρια άξιων ανθρώπων του χωριού. Ο Σπύρος Κόρδας το άφησε κληρονομιά, στο γιό του Κώστα Κόρδα και ο τελευταίος το παρέδωσε, σαν οικογενειακό του κειμήλιο, στο Λαογραφικό Μουσείο. Η «άριστη τεχνοτροπία» και η «καλή τύχη» έκαναν το καρδάρι, έργο τέχνης του χωριού.
Στο καρδάρι συνδέθηκαν η τέχνη και τα πρόσωπα και «πέρασαν» στην ιστορία. Τα έργα τέχνης, λένε, δεν έχουν «τέλος», γιατί μπορούν και μηδενίζουν το χρόνο. Αρκεί να διαφυλαχθούν, να συντηρηθούν και να εκτεθούν σένα Μουσείο. Το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο Δικάστρου περιμένει τα έργα τέχνης όλων των τεχνιτών Δικαστριωτών….
