Το Πουρνάρι του Δικάστρου είχε ξεπεράσει τα όρια της φύσης και του χρόνου. Τα μεγέθη του έπαυσαν να είναι φυσικά, έγιναν υπερφυσικά. Το ύψος του μετριέται με δεκάδες μέτρα και η ζωή του με δεκάδες αιώνες. Έχει ύψος που αγγίζει τα 27 μ. και περίμετρο, στη βάση του κορμού του, που φθάνει τα 5, 10 μ. Ο αιωνόβιοι Λάμπρος Κ. Καρφής και Ιωάννης Λ. Καρφής έλεγαν, ότι «εδώ και εκατό χρόνια, το Πουρνάρι ήταν, όπως είναι και σήμερα».
Άλλο Πουρνάρι με ίδια μεγέθη δεν υπάρχει στο Δίκαστρο, ούτε στην ευρύτερη περιοχή. Ο Δασάρχης Φθιώτιδας Σεραφείμ Τσιτσάς, στο βιβλίο του, «Στα Άγρια Όρη», γράφει, ότι μεγάλα Πουρνάρια, υπερφυσικά, υπήρχαν και υπάρχουν μόνο στην Ήπειρο, την κοιτίδα των Δωριέων: στις όχθες του ιερού ποταμού Αχέροντα, που οδηγούσε στον Άδη και στις πλαγιές του όρους Μιτσικέλι, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Μέγας Αλέξανδρος.
Από την ιστορία, ξέρουμε, ότι κατά το τέλος της Υστερο-Ελλαδικής εποχής, περίπου το 1.100 π.χ., στην περιοχή των Δολόπων, την Εσχάτη Φθία, όπου σήμερα και το Δίκαστρο, εγκαταστάθηκαν οι Δωριείς, που ήλθαν από την Ήπειρο. Οι Δωριείς είχαν μια συνήθεια: φύτευαν ένα δένδρο, το φρόντιζαν επιμελώς και το θεωρούσαν ιερό, Φηγό το έλεγαν. Κάτω από τη Φηγό, μάντευαν οι ιερείς τους, αφού κοιμόνταν κατάχαμα, ξυπόλητοι.
Την συνήθειά τους αυτή οι Δωριείς την μετέφεραν και την διέδωσαν και στους Δόλοπες. Έτσι, απέκτησαν και οι Δόλοπες, το ιερό τους δένδρο, το Πουρνάρι τους. Είναι, επομένως, πιθανή, μία ιστορική σύνδεση του Πουρναριού με τους Δωριείς και μια θρησκευτική ομοίωσή του με την ιερή Φηγό της Ηπείρου. Είναι, συνακόλουθα, και μια απόδειξη της αδιάλειπτης, από τους ηρωικούς χρόνους, οίκησης και δράσης ανθρώπων στην περιοχή, όπου το Δίκαστρο.
Μέχρι και τους Ρωμαϊκούς χρόνους, το Πουρνάρι, ήταν ένα ιστορικό και θρησκευτικό σημείο των Δολόπων και των Δωριέων, που ζούσαν στις πόλεις-ακροπόλεις, τα κάστρα του Δικάστρου. Σ΄αυτό το Πουρνάρι, το ιερό δέντρο, προσέφευγαν οι Δόλοπες και οι Δωριείς, για να ζητήσουν την εύνοια και την δύναμη των Θεών, κατά τις εκστρατείες τους. Την ενδυνάμωσή τους επιζητούσαν και οι στρατοκόποι, για το ασφαλές πέρασμά τους, στη διάβαση, από και προς τα πεδινά μέρη της Θεσσαλίας και της Αιτωλίας.
Στη σκιά του εύρισκαν την ξεκούρασή τους οι αποσταμένοι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι του χωριού. Στο Πουρνάρι κοντοστέκονταν, για να πάρουν μια «ανάσα». Τον καθαρό του αέρα, πίνοντας κρύο νερό από τη «Βρυσχώρα», απολάμβανε και ο Αγάς, όταν έφθανε, στη Ζέμιανη, για τους φόρους της «αυτοδιοικητικής υποτέλειας». Με τα άνθη του, την άνοιξη, οι νοικοκυρές έβαφαν πορφυρένια, τα κυριακάτικα, τα νυφικά ενδύματά τους.
Το Πουρνάρι, στο Δίκαστρο, μοναδικό, αειθαλές, πολύ-αιωνόβιο, με την κορυφή του να υπερυψώνεται πάνω από όλα τα άλλα δένδρα, είχε δύο εξαιρετικά προνόμια: να προκαλεί τα θαυμασμό για τις φυσικές και χρονικές υπερβάσεις του και να ενσαρκώνει την μακρά ιστορία του χωριού. Ήταν ένα μνημείο της φύσης, μια φυσική μαρτυρία, ένα αδιάψευστο ιστορικό στοιχείο του Δικάστρου…
Το άρθρο αυτό αναδημοσιεύεται, γιατί από τις 29 Νοεμβρίου 2010, το πουρνάρι δεν υπάρχει, έπεσε, το γκρέμισε ένας δυνατός αέρας, δεν άντεξε…. Κάποιοι, πριν από μερικά χρόνια, τρύπησαν επικίνδυνα τον κορμό του μέχρι το κέντρο του, για να εξακριβώσουν, όπως είπαν, την ηλικία του και από τότε άρχισε το τέλος της ζωής του…Οι προγονοί μας διέσωσαν αυτό το ιερό σύμβολο της ιστορίας του χωριού …. Εμείς, οι απόγονοί τους, αφήσαμε κάποιους, κάποιους ασυνείδητους, να το κακοποιήσουν…, κριτές μας, οι νεκροί και οι αγέννητοι του χωριού μας…. κριτές σκληροί, και δικαίως…
